Thác
Máu kỳ bí tại thung lũng 2 triệu năm không mưa
Thác Máu nằm trên dòng sông băng Taylor của Hồ Tây Bonney thuộc
thung lũng khô McMurdo tại Victoria Land, Nam Cực. Thung lũng McMurdo là hoang
mạc khô hạn nhất Trái Đất. Theo các nhà khoa học, 2 triệu năm qua, nơi đây chưa
hề có mưa.
Theo sách "Khám phá những vùng đất bí ẩn", Thác
Máu là địa danh rất nổi tiếng ở châu Nam Cực. Đây là châu lục khô hạn
nhất thế giới, nhiều vùng hàng trăm năm không có mưa, thậm chí có nơi đã 2
triệu năm chưa hề có mưa. Các nhà khoa học lý giải rằng, Thác Máu là
dòng chảy của nước mặn nhiễm sắt , khiến nó luôn có màu đỏ. Vì thế, nó
được gọi là Thác Máu.
Thác Máu là địa danh rất nổi tiếng
ở châu Nam Cực. Khi phát hiện trong thung lũng McMurdo không hề có sự tồn tại
của cây cối, các loài động vật gặm nhấm và động vật thân mềm như những nơi
khác ở Nam Cực, thuyền trưởng Scott đã gọi đây là "Thung lũng
chết". Nguyên nhân khiến vùng này không
thể có mưa, bởi tốc độ gió ở đây quá cao. Tốc độ gió thổi trong thung lũng
lên đến 320 km/giờ, kéo theo không khi lanh
dày đặc kết hợp lực hấp dẫn, làm bay hơi toàn bộ nước, đá và tuyết.
Theo các
nhà khoa học, bề mặt tại thung lũng khô McMurdo có địa hình rất giống Sao
Hỏa. Điều này mở ra cơ hội để các nhà khoa học nghiên cứu Sao Hỏa thông qua
thung lũng McMurdo. Ngoài
nghiên cứu sinh học, các nhà khoa học cũng căn cứ nhiệt độ trung bình hàng
năm và lượng băng tan tại McMurdo để đưa ra những đánh giá về khí tượng. Nhờ
đó, họ có thể theo dõi và dự đoán những diễn biến của biến đổi khí hậu toàn
cầu. Thác máu
kì lạ ở Nam Cực. Một nghiên cứu gần đây của đại học Alaska Fairbanks và cao đẳng Colorado (Mỹ) khẳng định sông băng không chỉ có hồ phía dưới, mà còn có hệ thống nước riêng đã tồn tại cả triệu năm.
Họ dùng
phương pháp định vị bằng tiếng vang để theo dõi dòng nước chảy. Điều khiến
nước không bị đóng băng là hệ thống thủy lực vĩnh viễn, trong đó năng lượng
nhiệt sản sinh từ quá trình đông đá nước khiến băng xung quanh tan ra. Thác Máu
được coi là “nơi thời gian ngừng lại”, với hệ vi khuẩn cổ xưa thu hút các nhà
khoa học, và cho họ cơ hội nghiên cứu khả năng tồn tại sự sống trên hành tinh
khác mà không cần khoan xuống băng. Các nhà
nghiên cứu ở ĐH Alaska Fairbanks và Colorado mới cho hay đã giải mã được bí
ẩn về Thác Máu ở Nam Cực. Thác nước màu đỏ ối như máu giữa khung cảnh trắng xóa của Nam Cực trở thành chủ đề khó lý giải đối với giới khoa học trong suốt một thế kỷ.
Nguồn gốc của dòng nước màu đỏ máu
chảy từ sông băng Taylor ở phía đông Nam Cực khiến các nhà thám hiểm băn
khoăn từ khi được phát hiện lần đầu tiên năm 1911. Tuy nhiên, các nhà nghiên
cứu ở Đại học Alaska Fairbanks và Colorado, Mỹ, cho biết họ đã tìm ra câu trả
lời và công bố kết quả hôm 24/4 trên tạp chí Glaciology . Màu đỏ
của “Thác máu” là kết quả của sự kết tủa oxit sắt khi nước muối mang oxit sắt
kém bền tiếp xúc với oxy trong không khí.
Thác Máu là một trong những đặc
trưng kỳ thú nhất trên lục địa băng. Đổ xuống từ dải sông băng dài 54 km, sự
tương phản giữa màu trắng xanh của băng và màu đỏ máu của nước khiến ngọn
thác trông như một con quái vật bị phong ấn trong băng Trên thực tế, màu đỏ ối là do nước
mặn ở thác bị nhuộm bởi các khoáng chất chứa sắt. Khi nước đổ xuống mặt băng
theo định kỳ và tiếp xúc với không khí, sắt chuyển thành oxit sắt, tạo nên
sắc đỏ sậm. Vấn đề khiến các nhà khoa học quan tâm là nước mặn giàu sắt của
thác đến từ đâu. Các nhà
khoa học nhận thấy nước mặn có nguồn gốc từ một lớp trầm tích bị mắc kẹt suốt
một triệu năm bên trong lớp băng. Điều khiến học bất ngờ hơn là nước muối
thực sự chảy ra từ băng ở nhiệt độ dưới 0 độ C của vùng cực thay vì đông
cứng. Đó là do băng tạo từ nước ngọt làm ấm nước muối. "Nghe có vẻ mâu thuẫn nhưng
nước giải phóng nhiệt khi đóng băng, và lượng nhiệt đó làm ấm lớp băng lạnh
hơn ở xung quanh. Sông băng Taylor hiện là sông băng lạnh nhất từng được biết
đến có nước chảy liên tục", Pettit nói. Nguồn: ScienceDaily |